Langkah pencegahan penipuan industri perbankan yang teguh membantu melindungi keselamatan kewangan pelanggan    

Kuala Lumpur, 24 Januari 2024 –  Dari Januari hingga Oktober 2023, tiga belas bank ahli di bawah kelolaan Persatuan Bank-Bank Dalam Malaysia (ABM) dan Persatuan Institusi Perbankan dan Kewangan Islam Malaysia (AIBIM)  telah berjaya menghalang transaksi penipuan bernilai RM351 juta dan melindungi pelanggan daripada pelbagai jenis penipuan. Pencapaian ini mencerminkan komitmen industri perbankan yang tinggi terhadap langkah pencegahan penipuan yang kukuh,  di mana mereka terus berwaspada dan proaktif dalam usaha anti-penipuan,  baru-baru ini diserlahkan oleh pelancaran kempen kesedaran #JanganKenaScam industri perbankan. Tindakan pengesanan dan pencegahan oleh bank telah berjaya menyelamatkan pelanggan daripada ditipu melalui skim seperti e-dagang, permohonan pekerjaan, pelaburan, penyamaran serta penipuan pancingan data.

Kempen Kesedaran Penipuan Kebangsaan yang pertama dilancarkan pada bulan Oktober 2022, di mana industri perbankan secara progresif melaksanakan lima langkah utama yang dicadangkan oleh Bank Negara Malaysia (BNM) untuk memerangi penipuan kewangan. Langkah-langkah terdiri daripada berhijrah daripada kata laluan satu kali SMS (OTP) kepada kaedah pengesahan yang lebih selamat; mengetatkan peraturan pengesanan penipuan bank; tempoh pengesahan dan bertenang untuk pendaftaran kali pertama perkhidmatan e-perbankan atau peranti selamat; membenarkan hanya satu peranti mudah alih atau peranti selamat untuk didaftarkan; dan saluran aduan khusus 24/7 untuk pelanggan.

Pelanggan dan orang awam secara keseluruhannya juga telah dijemput untuk menyertai usaha menentang penipuan kewangan melalui mesej daripada bank tentang pelbagai jenis penipuan dan tindakan mitigasi penipuan yang sepadan, melalui pelbagai platform media massa dan sosial bank.

“Usaha bersepadu dalam mewujudkan persekitaran yang lebih berwaspada dan keupayaan untuk mengelakkan penipuan oleh ABM dan AIBIM menandakan usaha kolektif persatuan dan bank ahli untuk mewujudkan persekitaran perbankan yang selamat, di mana pelanggan boleh mempercayai keselamatan transaksi kewangan mereka. Dengan kerjasama dan pematuhan kepada amalan terbaik industri, kami berhasrat untuk mengukuhkan asas ekosistem perbankan kami dengan menawarkan pelanggan hak ketenangan fikiran mereka,” kata Dato’ Khairussaleh Ramli, Pengerusi ABM.

Dato’ Mohd Muazzam Mohamed, Presiden AIBIM mengulas, “Reaksi positif dari pelanggan telah membuktikan keberkesanan inisiatif kolektif kami, langkah keselamatan yang dipertingkatkan dalam usaha pencegahan penipuan akhirnya membantu menyelamatkan sejumlah besar dana mereka dari scammers.” Cik E, seorang akauntan berusia 45 tahun berkongsi kisah bagaimana banknya berjaya menyelamatkan RM47,000 dalam akaunnya daripada ditipu. Kisah bermula apabila seorang pemanggil daripada nombor tidak dikenali yang mendakwa dirinya seorang pegawai bank, dan menyatakan satu transaksi telah dilakukan dengan kad kredit di bawah Cik E. Meskipun Cik E menafikan transaksi tersebut, beliau  telah diminta untuk membuat laporan polis melalui telefon, dan kemudian panggilannya dipindahkan kepada pihak Polis Diraja Malaysia (PDRM) Ipoh. Pegawai PDRM palsu itu memaklumkan kepada Cik E yang waran tangkap telah dikeluarkan diatas nama beliau  kerana terbabit  dalam kegiatan jenayah.

Untuk menyenarai putih namanya, beliau dinasihati untuk mengosongkan wang dalam akaunnya dan memindahkan wang tersebut ke akaun destinasi tertentu bagi tujuan siasatan. Pemanggil palsu itu kemudian berjanji yang siasatan akan mengambil masa sekitar 3 hari, dengan wang tersebut akan dikembalikan ke dalam akaunnya dalam masa terdekat. Panik dan takut yang dengan gertakan yang dia akan ditahan polis, Cik E melakukan pemindahan wang sebanyak RM47,000 seperti yang diarahkan oleh pemanggil palsu itu. Dia menyedari dana itu tidak dipindahkan serta-merta ke akaun destinasi yang diminta kerana transaksi berada dalam tempoh ‘bertenang’.

Selepas siasatan lanjut, dan menyedari  bahawa dia telah menjadi mangsa penipuan, beliau segera menghubungi pihak bank untuk membatalkan transaksi tersebut. Respons pantas pihak bank telah menyelamatkan wang hasil titik peluhnya daripada ditipu. Pelanggan tersebut menyatakan penghargaannya atas usaha bank dalam memerangi penipuan melalui ciri keselamatan baharu yang ditawarkan kepada pelanggan. 

Cik E berkata, “Sentiasa berhati-hati dengan panggilan daripada pemanggil yang tidak dikenali. Hubungi pusat panggilan bank sekiranya terdapat sebarang ketidakpastian.”

Sementara itu, tinjauan yang dijalankan oleh syarikat penyelidikan pemasaran Rakuten Insights pada bulan Jun hingga Julai 2023, bertajuk Pendapat Awam Industri Perbankan tentang Penipuan, memberikan gambaran menarik yang diperoleh daripada lebih 1,200 orang awam. Tinjauan itu menunjukkan bahawa 63% daripada rakyat Malaysia mempunyai kaitan dengan penipuan sama ada secara langsung atau tidak langsung, 17% telah menjadi mangsa langsung penipuan perbankan atau kewangan manakala 46% tidak menjadi mangsa tetapi mengenali seseorang yang telah menjadi mangsa. Yang menariknya, responden menyatakan bahawa 76% daripada kes penipuan yang mereka ketahui adalah disebabkan oleh mangsa mendedahkan maklumat perbankan mereka secara tidak sengaja lalu membolehkan penipu mendapat akses pada kewangan mereka.

86% daripada responden mengakui menerima mesej dari bank untuk berwaspada terhadap penipuan perbankan dan kewangan. Di lima buah institusi perbankan utama, purata 68% daripada responden menilai usaha bank dalam memacu kesedaran penipuan sebagai memuaskan, dalam memerangi penipuan dan scam. Tambahan pula, 71% daripada responden ini mengambil dan membaca bahan daripada usaha bank untuk menyedarkan dan mendidik pelanggan tentang penipuan. Secara asasnya, kebanyakan responden merasakan bahawa berita dan logik akal adalah yang paling penting dalam mengenal pasti penipuan, manakala lebih daripada 50% menyatakan bahawa mereka berasa bersedia untuk menangani penipuan kewangan. Perlu diingatkan bahawa tinjauan mendapati orang yang sentiasa membaca dan memahami makluman bank adalah 15% lebih bersedia untuk menangani atau mengurus penipuan berbanding yang lain.

ABM, AIBIM dan bank ahli mereka akan terus bekerjasama rapat dengan agensi penguat kuasa undang-undang dan pengawal selia kewangan termasuk BNM dan PDRM serta Suruhanjaya Komunikasi dan Multimedia Malaysia (SKMM), dan pihak berkepentingan seperti CyberSecurity Malaysia untuk membantu menyebarkan mesej bahawa pelanggan harus kekal berwaspada dan berhati-hati semasa menjalankan transaksi kewangan. ABM dan AIBIM menggesa individu melaporkan sebarang aktiviti yang mencurigakan dengan segera kepada bank masing-masing supaya pihak bank boleh mengambil tindakan yang perlu. Umum yang menjadi mangsa penipuan kewangan juga boleh memaklumkan Pusat Pencegahan Jenayah Kewangan Nasional (NSRC) dengan menghubungi talian hotline NSRC di 997.